آنها که با آمدن هوش مصنوعی بیکار می‌شوند | باید نگران باشیم؟
تاریخ انتشار: ۸ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۵۴۲۴۷
غزال زیاری- این روزها استفاده از هوش مصنوعی در دنیا بیش از پیش افزایش یافته و با معرفی محصولاتی مثل ChatGPT که در حقیقت ربات چت هوشمندی است که می‌تواند به سوالات افراد در هر زمینه‌ای پاسخ دهد، دغدغه‌های زیادی نیز مطرح شده که آیا در آینده نزدیک، این ربات‌ها، جایگزین انسان‌ها در مشاغل مختلف خواهند شد یا خیر.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از مشاغلی مثل تولید محتوا، خبرنگاری، برنامه‌نویسی، آموزش و مترجمی گرفته تا حتی مشاغلی مثل پزشکی و روانشناسی و هر شغل دیگری که به ذهنتان برسد، ممکن است با این انقلاب روبرو شوند. اما آیا واقعا روزی خواهد رسید که ChatGPT یا هر ابزار هوش‌مصنوعی دیگری جای یک کارمند یا یک پزشک را پر کند؟
برای یافتن پاسخ دقیق این سوالات، نظرات حمیدرضا کشاورز، پژوهشگر هوش‌مصنوعی و استاد مدعو دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران را جویا شدیم که در ادامه گزیده‌ای از این صحبت‌ها را مطالعه می‌کنید.
ChatGPT چیست و چه جذابیت‌هایی دارد؟Chat GPT جدیدترین محصول هوش مصنوعی است که مخصوصا به این خاطر که کارکردهایی مشابه با چت دارد، سروصدای زیادی هم در دنیا به پا کرده.
با استفاده از ChatGPT در واقع، گویی در حال چت و گفتگو با یک انسان هستیم و سوالات‌مان را از یک انسان می‌پرسیم.
اما این ابزار به چه دلیل این‌قدر مهم شده است؟
۱- یکی از جذابیت‌های این ابزار، این است که گفتگو با یک کامپیوتر، حس جالبی را به انسان منتقل می‌کند؛ به‌ویژه که در هنگام چت کردن، ChatGPT این قابلیت را دارد که با به یاد داشتن گفتگوهای قبلی، آن را ادامه داده و تاریخچه گفتگوهایمان را به خاطر دارد؛ در عین حال، دقیقا متوجه سوالاتی که می‌پرسیم، می‌شود و پاسخ سوالات را درست و دقیق خواهد داد.
۲-ChatGPT این قابلیت را دارد که در همه زمینه‌ها پاسخگو باشد. از تولید محتوا و پژوهش گرفته تا کد نویسی و ویرایش زبان و دیگر زمینه‌ها.
ما می‌توانیم سوالی تاریخی بپرسیم و یا حتی سوالاتی مطرح کنیم که پاسخش در اینترنت نیست و خود ChatGPT با تحلیل، به آن جواب‌ها رسیده و تحلیلش گاهی حیرت‌انگیز است.
۳- این ابزار، تا حدی قابلیت استدلال دارد و می‌تواند با بهره‌گیری از اطلاعات و دانشش، به پاسخی که پرسشگر از او می‌خواهد، برسد.
کشاورز در این باره گفت:«خود من از ChatGPT ایده الگوریتمی هم گرفته‌ام؛ یعنی الگوریتم و روشی را برای حل یک مسئله به من پیشنهاد کرد که در واقع قبل از آن اصلا چنین ایده‌ای وجود نداشت.»
به علاوه می‌توان از آن، سوال‌های خیلی خاصی پرسید که با جستجو در گوگل، جوابی برای آن پیدا نمی کنیم. یا حتی اگر آن پرسش را در گوگل اسکولار جستجو کنیم، می‌بینیم که حتی پژوهشی در آن رابطه انجام نشده است.
ترکیب این سه مورد با هم، خیلی جالب شده و محصول خیلی جذابی را ارائه کرده است.
اگرچه ChatGPT پیشرفت بزرگی به حساب می‌آید؛ اما در واقع یک نوآوری است که برروی پیشرفت‌های قبلی سوار شده.
ما بسیاری از اجزای آن را قبلا در اختیار داشتیم و حالا با هوش‌مصنوعی، به مراتب قوی‌تر هم شده‌اند. ما تا پیش از این، محصولات مختلفی داشتیم؛ مثلا محصولاتی که این قابلیت را داشتند که مطلبی که ما به زبان انگلیسی نوشته بودیم را ویرایش می‌کردند. یا محصولی که در یک زمینه خاص به ما مشاوره بدهد و با بهره‌گیری از هوش‌مصنوعی به کامپیوترها قدرت استدلال را تا حدی داده بودیم.
مثلا ربات‌هایی مشابه با ChatGPT در زمینه‌های خاص نیز داریم که می‌توانیم با مراجعه به وب سایت، درخواست گفتگو با کاراکتری را داشته باشیم که مثلا روانشناس باشد و پاسخگوی سوالات ما در قالب روانشناسی شود. یا حتی خواهان گفتگو با کاراکتر هری پاتر باشیم و هوش مصنوعی در قالب هری پاتر پاسخگوی ما می‌شد.
اما حالا تمام این قابلیت‌ها و توانایی‌ها در یک محصول گردآوری شده و همین ChatGPT را بسیار جذاب و زیبا کرده. یک پکیج کامل!
این محصول، یکی از قدم‌های بعدی بود که هوش مصنوعی برداشته و الان با استفاده از نوآوری های الگوریتمی، به آن رسیده‌ایم و دیر یا زود چنین محصولی تولید می‌شد.
وقتی کامپیوترها جایگزین انسان‌ها میشونداز همان ابتدا، هدف از ساخت کامپیوترها، انجام کارهای اتوماسیون بود؛ یعنی اینکه به جای آنکه کارها به‌صورت دستی انجام شوند، آنها را به کامپیوتر بسپاریم.
در حال حاضر هم ما در انقلاب صنعتی چهارم هستیم که هوش مصنوعی در آن نقش بسیار پررنگی را ایفا می‌کند. وقتی انقلاب‌های صنعتی مختلفی رخ دادند و تبعات هرکدام از آنها، سال‌ها ادامه پیدا کرد، شاهد تحولات چشمگیر زیادی در بازار کار بودیم و به هرحال خیلی از مشاغل دستخوش تغییراتی شدند.
مثلا در قرن بیستم با اختراع اتومبیل، درشکه‌ها تدریجا کنار رفتند و اگرچه باعث بیکاری درشکه‌چی‌ها شد، اما مشاغل جدیدی مثل راننده و مکانیک ایجاد شدند. این روند در بخش‌های دیگر هم قابل مشاهده است و این در واقع ذات فناوری است که به هر حال شغل‌هایی که به‌صورت دستی یا انسانی انجام می‌شوند و قابلیت انجام آنها به‌صورت ماشینی وجود دارد، روزگاری به ماشین‌ها سپرده خواهند شد.
مشاغلی که از بین رفتنددر گذشته‌های نه چندان دور، مشاغلی وجود داشتند که الان به نظر ما مضحک می‌رسند؛ صدها سال پیش افرادی بودند که در ساعات ابتدایی روز، با چوب به شیشه منازل افراد می‌زدند تا آنها را برای رفتن به محل کار، بیدار کنند که با ساخت ساعت زنگدار، این افراد بیکار شدند.
اوایل ابداع ورزش بسکتبال، سبدها در واقع سبد میوه بودند و هر توپی که وارد سبد می‌شود، افرادی مجبور بودند تا با بالا رفتن از نردبان، توپ را از سبد خارج می‌کردند.
الان این شغل‌ها برای ما مضحک به نظر می‌رسد و حالا هم مشاغلی داریم که به هرحال دیر یا زود از بین خواهند رفت.
مثلا در بحث ورزش، شغل داوری فوتبال بسیار در خطر است. ما شاهد آن هستیم که در سال‌های اخیر، آفساید چقدر دقیق، با هوش مصنوعی تشخیص داده می‌شود و چقدر راحت می‌توان آنالیزهای مختلفی داشت و بعید است که تا چند سال بعد کمک داور بتواند نقش خاصی را در زمین ایفا کرده و با حضور VAR و بازبینی تصاویر بحث‌برانگیز بازی، نقش داور هم تدریجا کمرنگ و کمرنگ‌تر خواهد شده و تصمیمات اتوماتیک و در لحظه گرفته خواهد شد.
آیا ChatGPT ما را بیکار خواهد کرد؟در شاخه‌های مختلف دیگر هم این خطر حس می‌شود و در مشاغل مختلف دور از انتظار نخواهد بود.
در ChatGPTمی‌بینیم که هوش مصنوعی وارد حوزه هایی مثل خلاقیت شده که تا قبل از این، عجیب به نظر می‌رسید و کسی که در شغلش، خلاقیت نقشی اساسی را ایفا می‌کند، شاید کمتر حس می‌کرد که شغلش در خطر باشد. ولی حالا هوش مصنوعی به جایی رسیده که می‌تواند حتی جایگزین او هم بشود.
به هرحال ما بخشی از ماشینی شدن را احتمالا در بعضی از مشاغل دیده باشیم. این حالت دیریا زود اتفاق خواهد افتاد.
فرش ماشینی و دستبافالبته در بسیاری از مواقع، با اینکه خیلی از مشاغل ماشینی شدند، اما حالت انسانی‌شان هم حفظ شده. در واقع ماشین کار را با یک کیفیت خاص خودش انجام می‌دهد ولی انسان هم در کنارش باقی مانده؛ مثلا بافت فرش ماشینی و فرش دستباف را در نظر بگیرید. وقتی ماشین‌ها روی کار آمدند، کسانی که فرش را حرفه‌ای می‌بافتند و کارشان خوب بود، شغل‌شان را از دست ندادند؛ ولی فرش ماشینی باعث شد قیمت فرش پائین بیاید و روند تولیدش گسترش پیدا کرده و بهتر شود و همین تاثیر مثبتی بر بازار داشت؛ اما فرش دستباف هم جایگاهش را از دست نداد.
به واقع، افرادی که فرش را با کیفیت متوسطی می‌بافتند، کنار رفتند و ماشین جایگزین آنها شد؛ ولی کسانی که با کیفیت بالاتری تولید می‌کردند، موفق به حفظ کارشان شدند.
تولید صدا با هوش مصنوعیدر حال حاضر، هوش مصنوعی در زمینه تولید صدا عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد و در بحث تبدیل متن به گفتار، بسیاری از محصولات مثل مرورگر مایکروسافت اج، سیستم عامل اپل، پاکت موزیلا و مدیوم دات کام این قابلیت را دارند که شما مقاله‌ای که قصد مطالعه‌اش را دارید را به هوش مصنوعی سپرده تا آن را برایتان بخواند و با صدای هوش‌مصنوعی مقاله را بشنوید. این قابلیت کمک خیلی بزرگی است ولی قطعا به‌راحتی جایگزین یک گوینده حرفه‌ای نخواهد شد.
چرا که در نهایت، یک گوینده حرفه‌ای، به‌عنوان یک انسان، تن صدا، حالت و جذابیت‌هایی خواهد داشت و با بیانی متفاوت از گوینده ماشینی است که این تفاوت‌ها برای مخاطب همچنان ملموس خواهد بود. البته که گوینده ماشینی خیلی قوی و فوق‌العاده است، ولی مورد استفاده آن برای کسانی که می‌خواهند کتاب صوتی گوش کنند و گزینه‌های متعددی داشته باشند مناسب است.
به عنوان مثال، این اصلا مقدور نیست که یک انسان، همه مقالاتی که در اینترنت نوشته شده را به عنوان گوینده بخواند ولی هوش مصنوعی این خلا را پر می‌کند.
توانایی‌های عجیب هوش مصنوعی در دنیای گرافیکاین روندی است که در سال‌های اخیر توسط هوش مصنوعی طی شده.
آنچه ChatGPT از قابلیت‌های هوش‌مصنوعی به تصویر کشیده، بسیاری از افراد را بهت‌زده کرده. در سال‌های اخیر ربات‌هایی را داشتیم که با دادن شرح عکس‌های انتزاعی در ذهنتان، تصویر را برای شما خلق می‌کنند؛ مثلا تصویری از اسپایدرمن در دوره هخامنشیان! اینها در ظاهر برای ما جذاب هستند؛ ولی در کنار اینها، هوش مصنوعی اتفاق دیگری را هم به‌عنوان ابزاری برای افراد حرفه‌ای رقم خواهد زد.
به این ترتیب که با معرفی فتوشاپ، دنیای گرافیک دستخوش تغییراتی شد و به ابزار مهمی برای کسانی که در حوزه هنر کار می‌کنند، تبدیل شد و تدریجا قابلیت‌های هوشمند بیشتر و بیشتری به آن اضافه شد تا کارها راحت‌تر شود.
وقتی معمولی‌ها کنار میروندبدین ترتیب با ورود هوش مصنوعی و ChatGPT، کسانی که کیفیت کار متوسطی دارند، کنار رفته ولی در کنار آن، افرادی با کیفیت کار بالا، در مشاغلشان باقی خواهند ماند.
یعنی ما یک نسخه حالت پریمیوم و اعلا از کاری که توسط انسان‌ها انجام می‌شود را خواهیم داشت و یه نسخه خوب و متوسط از کار که توسط هوش مصنوعی انجام خواهد شد و در نهایت، همه اینها منجر به اتفاقات جالبی خواهد شد.
همکاری ترکیبی انسان و ChatGPTنمونه‌های هوش‌مصنوعی مثل ChatGPT یا نمونه‌های مشابهی که در آینده از راه خواهند رسید، می‌توانند به کسانی که در زمینه‌های مختلف کار می‌کنند، کمک کرده تا کارشان را بهتر انجام دهند.
کشاورز معتقد است:« در آینده و با افزایش استفاده از ChatGPT یا نمونه‌های مشابه، فعالیت کاری انسان‌ها و این ابزارها، به نحوی فعالیتی ترکیبی خواهد شد. مثلا نویسنده‌ای که قصد نوشتن داستانی را دارد، می‌تواند از هوش مصنوعی ایده و الگو بگیرد یا یک برنامه‌نویس، می‌تواند برای نوشتن الگوریتم مدنظرش با هوش مصنوعی مشورت کند. این حالتی هست که وقوعش خیلی محتمل خواهد بود.»
او ادامه داد:« تصور کنید که فردی به نزد روانشناسی رفته که مشکل عجیب و حالت‌های خاصی دارد و برای روانشناس درک راهکارهای این مشکل، کمی سخت و پیچیده است. در اینجا دکتر روانشناس برای حل مشکل، می‌تواند از مشاوره ChatGPT یا ربات‌های مشابه استفاده کند. پس می‌توان گفت که هوش مصنوعی و چنین ابزارهایی، به نحوی کیفیت کار انسان‌ها را هم بالا خواهند برد و این اتفاقی است که در سال‌های اخیر، به نحو دیگری شاهدش بوده‌ایم.»
طبیعتا با ظهور هوش مصنوعی که خیلی از شغل‌ها را با کیفیت خیلی بالاتر و بهتر انجام می‌دهد، بسیاری از شغل‌ها جایگزین خواهند شد؛ ولی در کنار آن هم خیلی شغل‌های جدیدتری ایجاد خواهد شد.
تعریف بسیاری از شغل‌های خلاقانه هم عوض خواهد شد و این مشاغل عملا ترکیبی خواهند شد از استفاده از هوش مصنوعی و خلاقیت خود فرد ... و اینکه فرد چطور بتواند از هوش مصنوعی ایده بگیرد.
سریال House of Cards محصول مشترک انسان و هوش مصنوعی!شاید جالب باشد بدانید که همین حالا هم سناریست‌ها و فیلمنامه‌نویس‌ها از هوش‌مصنوعی استفاده‌های زیادی می‌کنند.
در برخی از سریال‌هایی که تماشا می‌کنیم، شرکت‌های تهیه‌کننده در خلق آنها از هوش مصنوعی بهره برده و با کمک هوش مصنوعی، تشخیص می‌دهند که اگر چنین سریالی با این مشخصات بسازند، سریال موفقی خواهد بود. حتی با هوش مصنوعی تشخیص می‌دهند که بازیگر نقش اول این سریال باید کوین اسپیسی باشد و به همین‌ترتیب سریال House of Cards ساخته می‌شود که در واقع هوش مصنوعی در ساختش نقش خیلی پررنگی داشته و ترکیبی از نبوغ انسان و هوش مصنوعی بوده و دیدیم که چه عملکرد موفقی هم داشت.
این اتفاق، موضوعی است که در آینده بیش از این شاهدش خواهیم بود و این هوش مصنوعی و دیتایی که نت‌فلیکس مدل‌هایش را ساخته، در اختیار همه قرار خواهد گرفت و همه قادر به کار کردن با آن خواهند بود و در نتیجه شاهد این خواهیم بود که کیفیت کارهای خلاقانه بالاتر خواهد رفت.
و شغل‌های جدیدی که باید منتظرشان باشیم!اتفاقی که در آینده دور یا نزدیک رخ خواهد داد این است که شغل‌های جدیدی برای انسان‌ها ایجاد خواهد شد. شغل‌هایی که شاید همین یکی دو سال قبل برای ما خیلی عجیب به نظر می‌رسیدند.
کشاورز در این باره توضیح داد:« در حال‌حاضر شغلی به نام prompt engineer به لیست مشاغل دنیا اضافه شده که این فرد باید بلد باشد و بداند که چطور سوالات را از هوش‌مصنوعی بپرسد و چطور گفتگو را با هوش مصنوعی جلو ببرد و مثلا چطور متن را به هوش مصنوعی بدهد که تصویر مدنظر را از او بگیرد. در آینده شاهد شغل‌های این چنینی بیشتری خواهیم بود و تحول خیلی بزرگی در این زمینه خواهیم داشت.»
او ادامه داد:« برخی شغل‌های جدید حتی شاید برای ما ناملموس باشند؛ مثلا شغل روانشناسی ربات‌ها. یعنی هوش مصنوعی در آینده خودش مورد روانشناسی قرار خواهد گرفت. اینها شاید به نظر خنده‌دار بیایند؛ ولی دنیای آینده در این حد برای ما عجیب خواهد بود.»
اما راهکار ما برای بیکار نشدن چیست؟کشاورز درباره راهکارهایی که افراد در قبال آینده عجیب و غریبی که با ظهور هوش مصنوعی پیش رو باید درنظر بگیرند، گفت:« به نظر من قاعدتا افرادی که در حوزه‌های خلاقانه کار می‌کنند، باید کار با این ابزارهای جدید را یاد بگیرند.»
او ادامه داد:« این ابزارها درآینده بسیار تاثیرگذارتر خواهند شد؛ مثلا همین ChatGPT، در حال حاضر ابزاری است که به‌صورت عام فعالیت می‌کند و همه رشته‌ها را در بر می‌گیرد ولی در آینده، چت‌های تخصصی خواهیم داشت که در زمینه‌های مشخصی کار خواهند کرد. پس برای افراد بسیار مهم خواهد بود تا یاد بگیرند که چطور با این ابزارها کار کنند و چطور این ابزارها را برای کار خودشان دراختیار داشته باشند.»
کشاورز در مورد آینده شغلی کودکان و نوجوانان هم توصیه‌ای داشت:« مسئله مهم دیگری که متاسفانه در جامعه ایران پررنگ هم هست، این موضوع است که والدین فرزندانشان را به سمت مشاغلی که خودشان دوست دارند یا به نظرشان مشاغل پردرآمدی هستند، سوق می‌دهند. مثلا به بچه ده ساله توصیه می‌کنند که حتما در آینده در این شغل که درآمد بالایی دارد، مشغول به کار شو و می‌کوشند تا شغل مدنظرشان را برای فرزندشان جا بیندازند. اما نکته مهم اینجاست که آینده بازار شغلی دنیا، خیلی متفاوت از چیزی خواهد بود که ما تصور می‌کنیم و دیگر مثل سابق نیست که شغل‌های دویست سال پیش و آبا و اجدادی، نسل به نسل منتقل شده و به نسل‌های بعدی برسند و واقعا شاید خیلی از شغل‌هایی که امروزه وجود دارند، پنج یا ده سال آینده حتی وجود نداشته باشند.»
او در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت:«همه اینا باعث می‌شوند که اگر ما بخواهیم به این موضوع بیندیشیم، شاید بهتر باشد که فرزندان را به سمت یادگیری مسائل جدید سوق دهیم تا مرتبا در حال یادگیری باشند و خود یادگیری را آموخته و به فرآیند "از یادسپاری" مسلط شوند؛ یعنی اینکه بتوانند مهارت یاد گرفته را فراموش کرده و در زمان مناسب، مهارت جدیدی را یاد بگیرند. »
بیشتر بخوانید: دروغ‌های شاخداری که منشا انسانی ندارند
۵۸۵۸
کد خبر 1724621منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: هوش مصنوعی فناوری ربات آدم نما سال های اخیر هوش مصنوعی هوش مصنوعی هوش مصنوعی هوش مصنوعی هوش مصنوعی شغل های جدید هوش مصنوعی حال حاضر کیفیت کار خواهند شد شغل ها زمینه ها خواهد شد یک انسان انسان ها برای ما حرفه ای ربات ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۵۴۲۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نگران مصرف قلیان هستیم/ دکه‌های مطبوعاتی مجوز عرضه دخانیات ندارند
ایسنا/همدان کارشناس برنامه کنترل دخانیات معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: معمولاً همه سنین و به ویژه نوجوانان و جوانان مصرف‌کننده قلیان هستند بنابراین بیشترین مشکل ما در مصرف قلیان است و نگرانش هستیم که باید در جامعه کنترل شود. کارهای زیادی در راستای پیشگیری انجام دادیم اما شاید کافی نبوده است.
مهدی خدابخشی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه حدود ۱۴ تا ۱۵ درصد افراد در بازه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال در کشور مصرف‌کننده روزانه دخانیات هستند که در این بین ۳-۴ درصد را زنان و ۲۶-۲۷ درصد را مردان تشکیل می‌دهند، اظهار کرد: سن شروع مصرف دخانیات در کشور بسیار پایین آمده به طوری‌که به سن ۱۳-۱۴ سال رسیده و زنگ خطری برای همه است که مراقب فرزندانمان باشیم و حواسمان باشد که قشر نوجوان جامعه به سمت مصرف سیگار نرود.
وی با اشاره به اینکه آمار مصرف‌کنندگان دخانیات در استان همدان هم به شکلی متأثر از آمار کشوری است اما نیازمند مطالعه تخصصی و به‌روز در این زمینه هستیم چراکه پژوهش‌های موجود مربوط به سال های قبل است، مطرح کرد: لازم است بررسی جامعی انجام گیرد و همه افراد در همه سنین از نظر مقدار مصرف، نخ مصرفی، از نظر چه جنس زن و مرد و ... بررسی شوند تا نمایی از وضعیت مصرف در استان داشته باشیم.
خدابخشی خاطرنشان کرد: مشاهدات میدانی نشان می‌دهد میزان مصرف قلیان در برخی استان‌ها افزایش یافته، شاید خیلی‌ها سیگار نکشند اما قلیان می‌کشند چراکه آن را به عنوان یک وسیله تفریحی قلمداد می‌کنند که بی‌خطر و بی‌ضرر است.
وی بیان کرد: شاید سیگار کشیدن کمی دارای قبح باشد و برخی در دید بزرگترها نکشند اما قلیان را دور هم می‌کشند و از آن به عنوان بزم دورهمی یاد می‌کنند و قبح و زشتی ندارد و معمولاً همه سنین و به ویژه نوجوانان و جوانان مصرف‌کننده هستند، بنابراین بیشترین مشکل ما در مصرف قلیان است و نگرانش هستیم که باید در جامعه کنترل شود. کارهای زیادی در راستای پیشگیری انجام دادیم اما شاید کافی نبوده است.
کارشناس برنامه کنترل دخانیات معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان تصریح کرد: بحث ممانعت از عرضه قلیان در سفره‌خانه‌ها، چایخانه‌ها، رستوران‌ها و در مجموع در اماکن عمومی از سال ۸۵ به بعد مطرح شد اما اجرای کامل قوانین و آیین‌نامه‌ها باید با همکاری تمامی دستگاه‌های اجرایی صورت گیرد. مراکز عرضه قلیان از هفت شب به بعد فعالیت می‌کنند هر چند تمام سعی خود را برای جمع‌آوری می‌کنیم؛ به عنوان مثال چندی پیش با اکیپ مشترک از مسیر حیدره و عباس‌آباد بازدید کردیم و مواردی هم مشاهده کرده و پلمب شد.
وی با اشاره به انجام بازدیدهای دوره‌ای از ساعت ۴ بعدازظهر تا هشت شب از اماکن عمومی مطرح کرد: متأسفانه جریمه‌ها بازدارنده نیست و سودآوری قلیان خیلی بالاست. بنابراین ترجیح افراد بر پرداخت جریمه و بازگشت به روال قبل و عرضه دوباره قلیان در کمتر از یک یا دو هفته بعد از بازگشایی است چراکه با وجود مخاطبان زیادشان از قشر جوان نمی‌خواهند به هیچ وجه بازارشان را از دست بدهند. بنابراین باید به شکلی اقدام شود که آن مکان بعد از دو یا سه بار پلمب، به صورت دائم پلمب شود.
خدابخشی با اعلام اینکه متأسفانه در کشور به شکل یکنواخت برخورد در زمینه عرضه قلیان در اماکن عمومی صورت نمی‌گیرد، اظهار کرد: باید در کل کشور با این پدیده مقابله و مبارزه شود و هیچ استثنایی در استان‌های جنوبی، شمالی و مرکز نباشد.
وی همدان را پیشروترین استان در زمینه برخورد با عرضه قلیان دانست و تصریح کرد: در این زمینه سخت‌گیری می‌کنیم و مقامات استان نظیر قوه قضائیه، نیروی انتظامی و شهرداری هم خوب همکاری می‌کنند اما لازم است بیشتر تلاش کنیم و جدیت بیشتری به خرج دهیم البته نمی‌توانیم به صفر برسانیم اما می‌شود به حداقل رساند.
خدابخشی تأکید کرد: در کنترل مصرف دخانیات قوانین خوبی داریم و در آن به صراحت قید شده که عرضه قلیان در اماکن عمومی ممنوع است و یا ورود افراد زیر ۱۸ سال ممنوع بوده و تبلیغات محیطی دخانیات ممنوعیت دارد. پشت بند آن هم آیین‌نامه‌هایی آمده است اما متأسفانه در کشور به درستی و کامل اجرا نمیشود.
کارشناس برنامه کنترل دخانیات معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان در ادامه به اجرای طرح شهر و روستای بدون دخانیات از سال ۹۹ اشاره کرد و گفت: هر استان یک شهر و روستا را به عنوان پایلوت برای اجرای این طرح انتخاب کرد، به طوری‌که در استان همدان شهر قروه شهرستان درگزین و روستای نگارخاتون شهرستان فامنین انتخاب و قوانین، ضوابط و آیین‌نامه‌ها به شکل کامل اجرا شد و نتایج خوبی گرفتیم و در حال حاضر بحث تبلیغات، مرکز عرضه قلیان، فروش نخی، مجوز به خرده‌فروشان و ... را دیگر نداریم.
وی با بیان اینکه امسال هم شهر سرکان شهرستان تویسرکان و روستای ورکانه شهرستان همدان را انتخاب کردیم، یادآور شد: علت انتخاب این شهر و روستا توریستی بودنشان است و به راحتی قابل کنترل بوده و قوانین و مقررات کنترل دخانیات در مناطق کوچک قابلیت اجرایی کاملی دارد و اگر طرح به صورت موفقت‌آمیز اجرا شود می‌تواند انعکاس کشوری داشته باشد.
خدابخشی در ادامه درباره عرضه دخانیات در دکه‌های مطبوعاتی گفت: به هیچ وجه دکه‌های مطبوعاتی مجوز عرضه دخانیات ندارند، حتی همه سوپرمارکت‌ها هم مجوز فروش ندارند. طرحی مبنی بر اعطای مجوز خرده‌فروشی دخانیات که قانونش بود اما اجرا نمی‌شد را از سال ۱۴۰۰ در استان آغاز کرده‌ایم و هر مرکز یا سوپرمارکت و خواروبارفروشی باید مجوز عرضه بگیرد که این مجوز به همه داده نمیشود و تنها به آنهایی که در شعاع ۱۰۰ متری‌اش مدرسه نباشد، مجوز می‌دهیم. البته در قانون مراکز ورزشی هم هست اما فعلاً مدرسه را درنظر گرفته‌ایم.
وی با بیان اینکه ۲۵ درصد مراکز و اماکن و سوپرمارکت‌ها مجوز گرفته‌اند و در برنامه داریم که برای تمام مراکز این کار را انجام دهیم تا با مراکز فاقد مجوز برخورد لازم صورت گیرد، افزود: مراکز مطبوعاتی هم باید کار فرهنگی انجام دهند و حق عرضه دخانیات ندارند. با وجود اینکه مدیریت تعدادی از دکه‌ها با شهرداری و تعدادی با ارشاد است، با برخی از متخلفان برخورد کرده‌ایم اما ارشاد و شهرداری به علت اینکه بهره‌برداران دکه‌ها بعضاً اعلام می‌کنند درآمد ندارند و یا فاقد بضاعت مالی هستند، با آنها راه آمده و اغماض کرده‌اند اما از نظر ما عرضه دخانیات ممنوع است و با برخی برخورد کرده و جمعش کرده‌ایم و با مکاتبه با این دو اداره خواستار عدم تمدید مجوز این بهره‌برداران هستیم.
خدابخشی با اشاره به اینکه امسال با جدیت بیشتری کار را انجام می‌دهیم و با دکه‌های متخلف برخورد می‌کنیم، خاطرنشان کرد: فروش ادوات قلیان منعی ندارد اما استعمال آن در اماکن عمومی و فضای باز به علت ایجاد آلودگی ممنوع است؛ به عنوان مثال رستوران بالای عباس‌آباد به علت عرضه قلیان، پلمب و به شرط عدم عرضه بازگشایی شد و تعهد دادند که عرضه نکنند. در مسیر حیدره و نهاوند، ملایر و تویسرکان هم از این موارد زیاد داشتیم.
وی با تأکید بر اینکه باید در جریان کنترل مصرف، سیگار گران شود، تا زمانی‌که یکی از ارزان‌ترین کالاهاست، اوضاع بهتر نمیشود، مطرح کرد: می‌توان با افزایش مالیات بر دخانیات در جهت مصرف آن پیش رفت. در ضمن باید همراهی مردم و خانواده‌ها و آموزش و پرورش را داشته باشیم، تا وقتی خانواده‌ها فکر می‌کنند قلیان یک وسیله فرهنگی برای ایجاد صمیمت و همدلی در بین اعضای خانواده است، نمی‌توان کاری کرد. این خانواده‌ها از این موضوع که مصرف هر وعده قلیان معادل مصرف ۱۰۰ نخ سیگار یا پنج بسته سیگار است، غافلند.
این کارشناس برنامه کنترل دخانیات معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اعلام اینکه قلیان وسیله تفریحی نیست و کاملاً غیربهداشتی بوده و برای همه اعضای خانواده به ویژه زنان و بچه‌ها خطرناک است، یادآور شد: صنایع دخانی از ترفندهای مختلف برای اغفال جوانان استفاده می‌کنند، به طوری‌که قلیان میوه‌ای، سیگار با اسانس نعنا، سیگار الکترونیکی، قلیان برقی و ... همگی از این دست ترفندهاست.
وی با بیان اینکه هر دودی حاوی ۴۰۰۰ نوع ماده شیمیایی است که اکثراً سرطان‌زاست، اظهار کرد: توتون، تنباکو، ذغال و ... همه سر و ته یک کرباس هستند، بنابراین نباید به هیچ وجه سلامتی خود را به توتون و تنباکو بفروشیم. حدود ۶۰-۷۰ میلیارد نخ مصرف سیگار در کشور وجود دارد و دو برابر آن هزینه درمان افراد مبتلا به بیماری‌های ناشی از آن می‌شود.
انتهای پیام
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت